Các loại vaccine Covid-19 hiện nay được sản xuất theo công nghệ nào?

Số người tử vong vì covid-19 trên toàn thế giới đang ngày một tăng mạnh do những biến thể mới. Chính vì thế mà việc sản xuất vaccine phòng dịch bệnh vẫn đang chạy đua với thời gian để có thể luôn đáp ứng cho mọi trường hợp cấp bách. Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đang có 8 loại vaccine được Bộ Y tế cấp phép sử dụng để phòng chống covid. Nhưng liệu bạn có biết các loại vaccine Covid-19 hiện nay được sản xuất theo công nghệ nàokhông? Hãy cùng 24hTin tìm hiểu để biết thêm cáccông nghệ vaccine covid hiện đại này. Từ đó giúp chúng ta dễ dàng phân loại loại vaccine mà chúng ta đã sử dụng.
 

1. Vaccine virus toàn phần (whole virus)

Hiện nay, để kích hoạt phản ứng miễn dịch thì nhiều loại vaccine đã sử dụng toàn bộ virus. Trong đó, có hai kiểu vaccine virus toàn phần là:

– Vaccine sống giảm độc lực: Đây là vaccine sử dụng một loại virus đã bị suy yếu, có thể nhân lên và phát triển nhưng tuyệt đối không hề gây bệnh.

– Vaccine bất hoạt chứa virus: Vaccine này chứa loại virus mà vật chất di truyền của chúng đã bị nhiệt độ, hóa chất hay bức xạ phá hủy hoàn toàn. Do đó mà chúng không thể tái tạo tế bào và lây nhiễm và bạn có thể sử dụng chúng để kích hoạt các phản ứng miễn dịch.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, để tạo ra loại vaccine virus toàn phần này đòi hỏi phải có một phòng thí nghiệm đặc biệt để nuôi cấy virus một cách an toàn. Ngoài ra, thời gian để sản xuất ra vaccine cũng khá dài nên đôi khi bạn cần phải tiêm từ hai đến ba liều. Để giữ chất lượng cho vaccine bắt buộc cần phải bảo quản lạnh một cách nghiêm ngặt. Hiện nay, hai loại vaccine áp dụng công nghệ vaccine covid-19 virus bất hoạt được sử dụng là Sinopharm và Sinovac đến từ Trung Quốc.
 

2. Vaccine mã di truyền (Nucleic acid – RNA và DNA)

Khác với công nghệ vaccine covid 19 virus toàn phần, vaccine mã di truyền chỉ sử dụng duy nhất một đoạn mã di truyền DNA hoặc RNA. Mục đích là cung cấp cho các tế bào hướng dẫn từ đó tạo ra kháng nguyên. Để phòng chống covid, mã di truyền này sẽ tạo thành một đoạn mã hóa để sản xuất ra các protein gai trên bề mặt virus corona. Ngay sau đó, hệ miễn dịch của cơ thể sẽ nhanh chóng nhận biết các kháng nguyên này và đáp ứng khả năng miễn dịch chống lại virus hiệu quả. Ưu điểm của loại công nghệ vaccine covid mã di truyền là khá đơn giản và có khả năng miễn dịch rất mạnh. Tuy nhiên, vaccine lại được yêu cầu bảo quản ở nhiệt độ siêu lạnh. Vì thế mà nó sẽ tạo nên những vấn đề khó khăn trong quá trình vận chuyển. Hiện tại, Mỹ đang ứng dụng sản xuất các loại vaccine trên công nghệ vaccine covid này là Pfizer / BioNTech và Moderna.
 

3. Vaccine tiểu đơn vị protein (protein subunit)

Thay vì sử dụng toàn phần của virus, vaccine tiểu đơn vị protein này sẽ kích hoạt đáp ứng miễn dịch bằng cách sử dụng một phân đoạn của protein hoặc một phần nhỏ của tác nhân gây bệnh. Điều này sẽ giúp giảm thiểu tình trạng xuất hiện các tác dụng phụ, nhưng nó cũng đặt ra một vấn đề là khả năng đáp ứng miễn dịch yếu hơn. Do đó, để vaccine có thể phát huy tối đa hiệu quả thì chúng ta cần phải tiêm định kỳ.

Bên cạnh đó, loại vaccine này còn phải bổ sung thêm một số tá dược để tăng khả năng sinh miễn dịch của vaccine. Đối với những người có hệ miễn dịch bị tổn thương thì vaccine tiểu đơn vị protein chính là sự lựa chọn phù hợp. Hiện nay, Novavax của Mỹ đang là loại vacxin áp dụng công nghệ vaccine covid-19 sản xuất này.
 

4. Vaccine véc-tơ virus (viral vector)

Theo Liên minh Toàn cầu về Vaccine và Tiêm chủng cho biết, khác với những loại virus được ứng dụng công nghệ vaccine covid-19 phục vụ cho quá trình tạo miễn dịch vào tế bào cơ thể, loại véc-tơ virus được này lại chỉ sử dụng một loại virus an toàn hơn. Được biết, đây là một loại vi khuẩn hoặc cũng có thể là một loại virus không có tác nhân gây bệnh. Nó có thể mang trong mình một đoạn gen của tác nhân gây bệnh và đưa vào bên trong tế bào người. Hiểu một cách đơn giản thì véc-tơ virus giống như một loại phương tiện, nó hỗ trợ để vận chuyển vật chất di truyền của các tác nhân gây bệnh vào tế bào bên trong cơ thể người và hoàn toàn không gây hại.

Khi được đưa vào tế người, véc-tơ virus sẽ nhường lại vật chất di truyền đã được tiến hành chọn lọc có chủ đích cho tế bào. Sau đó, tế bào sẽ nhanh chóng sử dụng mã di truyền này để tạo ra các kháng nguyên. Cơ thể người sẽ nhận ra kháng nguyên, từ đó tạo nên đáp ứng miễn dịch chống lại virus gây bệnh. Mặc dù tiêm vaccine véc-tơ virus sẽ giúp kích hoạt phản ứng miễn dịch cực mạnh mẽ nhưng nếu tế bào của người đã từng tiếp xúc với véc-tơ này từ trước thì có thể làm cho vaccine bị giảm bớt tác dụng. Ngoài ra, vaccine véc-tơ virus cũng có quy trình sản xuất khá phức tạp hơn so với những loại thông thường. Tính đến thời điểm hiện tại, chỉ có Johnson & Johnson của Mỹ, AstraZeneca của châu Âu và Sputnik V của Nga là 3 loại đang ứng dụng công nghệ vaccine covid 19 này.
 

Từ những nội dung trên đây, chúng tôi hi vọng bạn đã biết được các loại vaccine Covid-19 hiện nay được sản xuất theo công nghệ nào. Tuy nhiên, dù được sản xuất bằng phương pháp nào đi chăng nữa thì nó cũng đều nhằm mục đích giúp cho chúng ta có thể chống lại dịch bệnh và bảo vệ mạng sống con người trước đại dịch vẫn đang diễn ra rất phức tạp.