Đặc điểm của tội phạm ma túy

Trong những năm gần đây, tội phạm về ma túy luôn không ngừng gia tăng cả về số lượng và mức độ vi phạm với nhiều thủ đoạn tinh vi hơn. Chỉ trong quý I/2019, các lực lượng chuyên trách trên toàn quốc đã triệt phá hơn 6.500 vụ án liên quan đến tội phạm ma túy. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu các đặc điểm của tội phạm ma túy và những tội danh liên quan là gì?
 

Hành vi nào được xếp vào tội phạm ma túy?

Ma túy là tên gọi chung của những chất kích thích bị cấm vì chúng gây ra nhiều nguy hại cho người dùng cũng như sự phát triển của toàn xã hội. Tuy nhiên, không phải tất cả các hành vi liên quan đến ma túy đều là phạm pháp.

Hành vi nào được xem là tội phạm ma túy?

Trong chương 1 của Bộ luật hình sự 1999 nêu rõ: Tất cả những trường hợp sử dụng các chất bị nghi là ma túy hoặc tiền chất ma túy (được quy định trong danh mục các chất ma túy do Chính phủ ban hành) khi được phát hiện sẽ bị tịch thu để giám định.

– Nếu những chất này là ma túy thì các cá nhân, tổ chức có liên quan đến việc sản xuất, sử dụng, tàng trữ,…sẽ bị xem là tội phạm.

– Nếu những chất này không phải là ma túy hoặc tiền chất ma túy nhưng cá nhân, tổ chức vẫn cố ý thực hiện hành vi trái pháp luật sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

– Nếu cá nhân, tổ chức biết rõ những chất này không phải là ma túy hoặc tiền chất ma túy nhưng vẫn cố tình thực hiện hành vi mua bán, lừa đảo người khác thì bị xếp vào tội lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Đối với các trường hợp buộc phải sử dụng ma túy để phục vụ công tác kiểm nghiệm, nghiên cứu khoa học hoặc điều tra tội phạm, điều trị trong y tế thì không phải là hành vi phạm tội. Theo đó, những cá nhân, tổ chức thực hiện việc sản xuất, nghiên cứu, giám định, mua bán, tàng trữ, vận chuyển, trao đổi, xuất nhập khẩu ma túy phải tuân thủ theo quy định của pháp luật trong việc kiểm soát các hoạt động liên quan đến ma túy. (Tại Điều 1 và Điều 3, Nghị định 67/2001/NĐ-CP)
 

Các loại tội phạm ma túy

Các loại tội phạm ma túy được chia thành nhiều tội danh theo Chương II, Thông tư liên tịch 17/2007/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BTP như:

– Tội trồng cây thuốc phiện hoặc các loại cây có chứa chất ma túy (Điều 192, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 193, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy (Điều 194, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán hoặc chiếm đoạt tiền chất dùng vào việc sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 195, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán các phương tiện và dụng cụ dùng để sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 196, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 197, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 198, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 199, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 200, Bộ luật hình sự 1999).

– Tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng thuốc gây nghiện hoặc các chất ma túy khác (Điều 201, Bộ luật hình sự 1999).
 

Đặc điểm của tội phạm ma túy

Mặc dù tội phạm ma túy được chia thành nhiều loại và nhiều mức án phạt khác nhau nhưng cơ bản đều có chung ba đặc điểm:

– Gây ra hành vi nguy hiểm cho xã hội: Tội phạm về ma túy đe dọa đến an toàn xã hội; có thể dẫn đến các loại tội phạm nguy hiểm khác như cướp của, giết người,…; làm tan vỡ hạnh phúc gia đình; ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển bình thường của con người.

– Xâm phạm chế độ quản lý các chất ma túy của Nhà nước: Nhà nước chỉ cho phép sử dụng ma túy trong các công tác phục vụ cho Tổ quốc, y tế,…dưới dự kiểm tra, giám sát chặt chẽ. Các trường hợp tự ý mua bán, tàng trữ, sản xuất,…ma túy nói chung đều là hành vi xâm phạm chế độ quản lý các chất ma túy của Nhà nước.

– Cố tình vi phạm: Các loại tội phạm ma túy biết rõ hành vi của mình là vi phạm pháp luật nhưng vẫn cố tình vi phạm.

Trên đây là một số thông tin về tội phạm ma túy mà đội ngũ biên tập viên 24hTin của chúng tôi muốn chia sẻ với bạn đọc. Hi vọng sau khi tham khảo bài viết, các bạn đã biết đặc điểm tội phạm ma túy là gì cũng như hiểu rõ hơn về loại tội phạm này.