Nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường là gì?

Bệnh tiểu đường hay còn gọi là đái tháo đường là căn bệnh phổ biến trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Theo thống kê, hiện nay độ tuổi mắc bệnh tiểu đường ngày càng được trẻ hoá, thường gặp ở trẻ em và độ tuổi thiếu niên. Khi mắc bệnh tiểu đường, hầu như người bệnh không có nhiều triệu chứng, nếu như không phát hiện bệnh sớm, biến chứng của tiểu đường sẽ gây ra rất nhiều hậu quả nặng nề về tim mạch, hệ thần kinh, tăng nguy cơ đột quỵ,…Vậy những nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường là gì? Hãy cùng chúng tôi tham khảo chi tiết trong bài viết dưới đây.

Cơ chế phát sinh và nguyên nhân dẫn đến tiểu đường

Bệnh tiểu đường là kết quả của quá trình rối loạn chuyển hóa cacbohydrat khi Hormone insulin của tuyến tụy bị thiếu hoặc giảm tác động đối với cơ thể người. Khi tình trạng này xảy ra, lượng đường trong máu ở mức cao dẫn đến tình trạng người bệnh bị đi tiểu nhiều, tiểu đêm, huyết áp cao, khát nước. Xác định nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường chính là bước cần thiết để lựa chọn cách chữa bệnh hiệu quả nhất. Tuỳ thuộc vào các loại bệnh tiểu đường (tuýp 1, túyp 2, túyp 3) mà các nguyên nhân gây ra bệnh có thể khác nhau.

Nguyên nhân gây ra tiểu đường Tuýp 1

Tiểu đường tuýp 1 xảy ra ở những người tuyến tuỵ bị suy yếu không thể tiết ra các chất cần thiết, trong đó có insulin. Tiểu đường túyp 1 thường được phát hiện ở trẻ nhỏ và tuổi vị thành niên. Nguyên nhân có thể do di truyền hoặc các yếu tố khác như:

► Hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch của cơ thể bị suy yếu khiến cho tế bào beta bị bạch cầu tấn công, dẫn đến không thể sản xuất đủ insulin hoặc không thể sản xuất insulin. Bên cạnh đó, tình trạng tế bào Lympho T bị rối loạn cũng có thể gây nên bệnh tiểu đường tuýp 1.

► Chế độ ăn uống: Người ta đã chứng minh một cách khoa học rằng nguyên nhân chính gây tiểu đường tuýp 1 ở trẻ em là do một loại protein có tên là casein được tìm thấy trong thành phần sữa bò. Trên toàn thế giới, người ta ghi nhận rằng những đứa bé tiêu thụ sữa bò ở giai đoạn đầu đời thì dễ bị tiểu đường tuýp 1 hơn. Một sự thật khác đó là loại bỏ thức ăn động vật, bao gồm sữa trong chế độ ăn của bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 có thể giúp ngăn ngừa diễn tiến phức tạp của bệnh và đảo ngược bệnh lý.

► Môi trường sống: có thể là nhân tố gây nên bệnh tiểu đường tuýp 1 như virus, vi khuẩn tấn công, nhiễm độc từ môi trường, các chất hóa học… 

► Các yếu tố di truyền: Bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể có liên quan đến gene di truyền.
 

Nguyên nhân gây ra tiểu đường Tuýp 2

Hiện nay có khoảng 90% người phát hiện bị tiểu đường là tiểu đường túyp 2. Lý do mắc tiểu đường túyp 2 là do insulin không còn tác dụng đối với cơ thể hoặc do tuyến tuỵ không sản xuất đủ insulin cần thiết. Một số nguyên nhân gây bệnh có thể kể đến như:

► Ăn uống: Chế độ ăn uống không khoa học, dư thừa chất béo, dư thừa tinh bột khiến cho tuyến tụy phải làm việc hết công suất, gây ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa glucose thành năng lượng.

► Lười vận động: Lười vận động cũng là một trong những nguyên nhân của bệnh tiểu đường tuýp 2. Một khi cơ thể nạp vào quá nhiều chất dinh dưỡng dẫn đến tình trạng dư thừa, khi đó tuyến tụy nhận nhiệm vụ sản xuất insulin nhiều hơn để đưa glucose vào tế bào, chuyển hóa thành năng lượng. Làm việc quá tải trong một thời gian dài sẽ khiến tuyến tụy bị suy yếu, dần dần mất khả năng sản xuất insulin.

► Béo phì: Đối với những người béo phì, trong cơ thể xuất hiện trạng thái bệnh lý đặc thù gọi là chất đề kháng insulin. Sau một thời gian dài tuyến tụy phải hoạt động quá mức khiến cho chức năng sản xuất insulin bị suy giảm, dẫn đến tình trạng thiếu insulin. 

► Stress: Tình trạng stress kéo dài cũng có thể khiến cho nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn. Mặt khác, một số loại thuốc điều trị về thần kinh, nhất là do stress tâm lý có thể là yếu tố nguy cơ tiểu đường.

► Hút thuốc lá: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn những người không hút thuốc 14%.  Khói thuốc ảnh hưởng đến tình trạng kháng insulin cũng như giảm khả năng sản xuất insulin của tuyến tụy.

Nguyên nhân gây ra tiểu đường Túyp 3

Trong thời kỳ mang thai, cơ thể mẹ bầu cần nguồn năng lượng nhiều hơn so với thông thường, đồng nghĩa với việc lượng glucose cần được chuyển hóa nhiều hơn. Tuy nhiên, không phải khi nào tuyến tụy cũng hoạt động hiệu quả, sản xuất một lượng insulin vừa đủ và kịp thời. Vì vậy mà gây ra bệnh tiểu đường thai kỳ. 

Bên cạnh đó, trong thời gian này, nhau thai sẽ tạo ra nội tiết tố giúp cho thai nhi phát triển. Những chất nội tiết này ảnh hưởng xấu đến insulin, làm rối loạn mức đường huyết. Đặc biệt là vào giai đoạn cuối thai kỳ, tất cả mẹ bầu đều có chất kháng insulin, tuy nhiên một số trường hợp xuất hiện chất kháng insulin trước khi mang bầu (nguyên nhân có thể là do béo phì). Đây cũng là những đối tượng có khả năng cao mắc bệnh tiểu đường thai kỳ.

Vì vậy có thể nói nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường thai kỳ chính là do tuyến tụy không sản xuất đủ và kịp thời lượng insulin đáp ứng nhu cầu, do insulin giảm tác hoặc cơ thể con người chuyển hóa insulin không hiệu quả.
 

Những thói quen không tốt dễ mắc bệnh tiểu đường

► Thói quen ăn uống không khoa học, hay bỏ bữa sáng: Việc bỏ qua bữa ăn sáng có thể làm cho hàm lượng đường trong máu bị giảm xuống, khiến cho chúng ta cảm thấy thèm đồ ngọt. Sau khi nạp nhiều đồ ngọt vào cơ thể lại khiến đường huyết tăng một cách đột ngột. Tình trạng này kích thích tuyến tụy sản xuất insulin quá mức, là nguyên nhân bệnh tiểu đường.

► Đồng hồ sinh học thất thường: Công việc thất thường, nhất là những người ban ngày ngủ, ban đêm làm việc, thường xuyên trong một thời gian dài có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn những người bình thường. 

► Ngủ không đủ giấc: Thiếu ngủ là nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối loạn đồng hồ sinh học, gia tăng hormone cortisol là nguyên nhân dẫn đến stress và mất cân bằng glucose trong cơ thể.

► Ngáy ngủ: Theo thống kê, những người có thói quen ngáy ngủ nặng có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn những người khác.

Trên đây là những thông tin về nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường do đội ngũ 24hTin biên tập và chia sẻ đến bạn đọc. Hi vọng sau khi tham khảo bài viết, các bạn đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra bệnh để từ đó biết cách phòng tránh bệnh tiểu đường hiệu quả.