Quy định của pháp luật về tuổi chịu trách nhiệm hình sự

Để bảo vệ trật tự an ninh xã hội, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, chủ quyền quốc gia và giáo dục ý thức pháp luật cho toàn dân, Nhà nước ta đã đặt ra Bộ luật hình sự. Theo đó, những người khi gây ra các hành vi đe dọa đến sự tồn tại và phát triển chung của toàn xã hội sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên những trường hợp người thực hiện gây ra hành vi phạm lỗi khi chưa đủ độ tuổi sẽ được miễn giảm hoặc loại trừ TNHS. Vậy quy định của pháp luật về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là như thế nào?
 

Độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định là bao nhiêu?

Độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự đã được Nhà nước ra quy định rõ ràng và cụ thể trong Điều 12, Chương III, Bộ luật hình sự năm 2015 và Khoản 3, Điều 9, Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật hình sự năm 2017. Theo đó độ tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật cụ thể như sau:

► Người đủ từ 16 trở lên sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi hành vi phạm tội mình đã gây ra.

► Những người đủ từ 14 đến dưới 16 tuổi sẽ chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự cho các tội danh thuộc loại tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng. Những tội danh được xếp vào 3 loại tội phạm trên cụ thể là:

– Tội hiếp dâm; tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi; tội cưỡng dâm; tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi;

– Tội cướp tài sản; tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản; tội cưỡng đoạt tài sản; tội cướp giật tài sản; tội trộm cắp tài sản; tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản;

– Tội mua bán người; tội mua bán người dưới 16 tuổi;

– Tội sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt chất ma túy;

– Tội tổ chức đua xe trái phép; tội đua xe trái phép;

– Tội phát tán chương trình tin học gây hại, cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử; tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác; tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản;

– Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác; tội giết người;

– Tội khủng bố; tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự.
 

Quy định của pháp luật về hình phạt cho những tội phạm dưới 18 tuổi

Để giúp cho những tội phạm nhỏ tuổi, đang còn chưa có những nhận thức đúng đắn sửa chữa sai lầm, trở thành công dân có ích cho xã hội, Nhà nước ta đã chủ trương đưa ra các nguyên tắc xử lý hình sự với đối tượng phạm tội dưới 18 tuổi như sau:

► Chỉ truy cứu trách nhiệm hình sự khi cần thiết đồng thời sẽ căn cứ vào nhân thân cũng như hành vi phạm tội.

► Các hình thức xử phạt cho tội phạm dưới 18 tuổi sẽ là cảnh cáo; phạt tiền; cải tạo không giam giữ; tù có thời hạn và không áp dụng tù chung thân, tử hình.

► Áp dụng miễn trừ TNHS nếu gây ra hành vi phạm tội được xếp vào các loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng nhưng có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục hậu quả hoặc chỉ là đồng phạm, đóng vai trò không đáng kể.

► Các hình phạt xử lý sau khi được miễn trừ TNHS bao gồm: khiển trách; hòa giải tại cộng đồng; giáo dục tại xã, phường, thị trấn; giáo dục tại trường giáo dưỡng.
 

► Tòa án chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người dưới 18 tuổi nếu xét thấy các hình phạt khác không có tác dụng răn đe, phòng ngừa.

– Mức phạt tù có thời hạn đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi không quá 3/4 mức phạt tù mà điều luật quy định. Nếu hình phạt theo quy định của điều luật là chung thân hoặc tử hình thì mức phạt tù cao nhất không quá 18 năm tù.

– Mức phạt tù có thời hạn đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi không quá 1/2 mức phạt tù mà điều luật quy định. Nếu hình phạt theo quy định của điều luật là chung thân hoặc tử hình thì mức phạt tù cao nhất không quá 12 năm tù.

– Người chưa đủ 16 tuổi phạm tội sẽ không tính vào tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm.

Trên đây là một số thông tin về quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng sau khi tham khảo xong bài viết này, các bạn đã biết độ tuổi tối thiểu sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự là bao nhiêu và các hình phạt được áp dụng cho tội phạm dưới 18 tuổi là như thế nào?